مهاجر

هزینه های نظامی جهان به بالاترین حد خود رسید

بر اساس گزارشی از موسسه صلح سیپری (Sipri) که مقر آن در استکهلم واقع است، در سال 2008، با وجود بروز بحران اقتصادی میزان هزینه های نظامی در سراسر جهان با افزایشی چهار درصدی به 1464 میلیارد دلار رسید که تا کنون بی سابقه بوده است.

به گفته این موسسه در مقایسه با فعالیت های غیرنظامی در صنعت هواپیمایی و پروژه های فضایی، صنایع دفاعی وضعیت بسیار مناسبی دارند و از سال 1999 تا کنون حدود 45 درصد رشد کرده اند.

سیپری (انستیتوی تحقیقاتی صلح استکهلم) اعلام کرد: "بحران مالی جهانی هنوز تاثیری بر درآمد، سود و سفارش های ساخت شرکت های عمده تولید کننده تسلیحات نگذاشته است."

این موسسه همچنین از افزایش 11 درصدی عملیات حفظ صلح که منبع درآمدی برای شرکت های تولید کننده محصولات دفاعی محسوب می شوند، خبر داد.

در سال 2008 این عملیات در نقاط بحران زده ای همچون دارفور و جمهوری دموکراتیک کنگو انجام شد و بنا به برآورد این موسسه شمار سربازانی که در این عملیات به کار گرفته شدند به رقم بی سابقه 187.586 نفر رسید.

صنعت رو به رشد

در شرایطی که شرکت های فعال در صنعت هوا-فضا و امور دفاعی برای یکصدمین نمایشگاه سالانه تولیدات هوایی پاریس آماده می شوند، ظاهرا توجه مشتریان بجای شرکت های تولید کننده هواپیماهای مسافری که تحت تاثیر رکود اقتصادی میزان سفارش های آنها کاهش یافته، به شرکت هایی معطوف خواهد شد که جت های جنگنده و دیگر سخت افزارهای نظامی تولید می کنند.

در مجموع میزان فروش 100 تولید کننده عمده محصولات نظامی در سال 2007 به 347 میلیارد دلار بالغ شد که اکثر این شرکت ها آمریکایی یا اروپایی بودند.

حدود 61 درصد فروش نصیب 44 شرکت آمریکایی شد، 31 درصد دیگر به 32 شرکت مستقر در غرب اروپا رسید و باقی نصیب شرکتهای روسی، ژاپنی، اسرائیلی و هندی گردید.

موسسه سیپری در گزارش خود با ذکر دوران ریاست جمهوری جورج بوش به عنوان یک "دوره استمرار در صنایع تسلیحاتی"، اعلام کرد :"از سال 2002 ارزش 100 شرکت عمده فروشنده تسلیحات به میزان 37 درصد افزایش یافته است."

شرکت آمریکایی بوئینگ، غول هوا-فضا و امور دفاعی، کماکان بزرگترین فروشنده تسلیحات است که در سال 2007 میزان فروش آن از قبل تجهیزات نظامی به 30.5 میلیارد دلار رسید.

موسسه بریتانیایی BAE Systems با کمتر از یک میلیارد دلار اختلاف در رتبه دوم قرار دارد و لاکهید مارتین با 29.4 میلیارد دلار سومین فروشنده عمده تسلیحات در جهان است.

ولخرج ترین ها

بیشترین میزان پول برای تجهیزات نظامی کماکان از سوی آمریکا هزینه می شود که در یک دهه گذشته عامل 58 درصد افزایش در هزینه های جهانی در این عرصه بوده است، البته چین و روسیه اختلاف خود با آمریکا را کاهش داده اند.

این دو کشور بودجه نظامی خود را در طی یک دهه گذشته سه برابر کرده اند و بنا به گزارش سیپری، روسیه "با وجود مشکلات اقتصادی هنوز برنامه هایی برای افزایش بیشتر بودجه نظامی خود دارد."

در خاورمیانه در طی سال 2008 میزان هزینه های نظامی اندکی کاهش یافت، اما سیپری این کاهش را موقت برآورد کرده است و از برنامه های برخی کشورهای منطقه برای خریدهای عمده نظامی خبر داده است.

البته یکی از موارد استثنا عراق است که در مقایسه با سال 2007 بودجه نظامی خود را 133 درصد افزایش داد و به گفته سیپری به شدت برای تامین تجهیزات نظامی به آمریکا وابسته است.

آمریکا بودجه ای اضافه را هم برای "مبارزه با تروریسم" کنار گذاشته است و جنگ در عراق و افغانستان برای این کشور 903 میلیارد دلار هزینه در بر داشت.

سم پرلو-فریمن، مدیر پروژه هزینه های نظامی در سیپری گفت: "موضوع 'مبارزه با تروریسم' بسیاری از کشورها را ترغیب کرد که مشکلات خود را با زدن عینک نظامی ببینند و از این پدیده برای توجیه هزینه های بالای نظامی خود استفاده کنند."

مشکلات پیش رو؟

سیپری در گزارش خود تاکید می کند که سطح بالای هزینه های نظامی می تواند برای ثروتمندترین کشورها هم مشکل ایجاد کند.

در گزارش سیپری آمده است: "در جریان هشت سال ریاست جمهوری جورج بوش میزان هزینه های نظامی آمریکا به بالاترین سطح خود از جنگ جهانی دوم رسید."

سیپری بر استقراض بیشتر برای تامین هزینه های درگیری در عراق و افغانستان تاکید می کند و می نویسد: "این افزایش هزینه، که از طریق بوجه های مکمل اضطراری خارج از فرایند معمول تعیین بودجه تامین شد، در افزایش کسر بودجه نقش داشته است."

سیپری همچنین به این نتیجه رسیده که "اگر دولت ها هزینه های نظامی خود را در واکنش به افزایش کسر بودجه، کاهش دهند، تقاضا برای محصولات شرکت های تولید کننده تسلیحات هم کاهش خواهد یافت."