داماد جمال عبدالناصر و «جاسوسی برای اسراییل»
پلیس لندن اعلام کرده است که ارزیابی ها درمورد اینکه مرگ اشرف مروان ، دامادعبدالناصر و شخصیت سرشناس مصری متهم به جاسوسی برای اسراییل، علت طبیعی نداشته، قوت گرفته است.
در پی تقویت این ارزیابی ها که نشان می دهد احتمال دارد افرادی اشرف مروان، را به قتل رسانده باشند و یا اینکه وی را به خودکشی تشویق کرده باشند، بازجویان پلیس و کارآگاهان انگلیسی تصمیم گرفته اند، گزارش نهایی خود را درباره این رخداد مشکوک ارائه نکنند و آن را دست کم سه هفته به تعویق اندازند.
این احتمال نیز قوت گرفته که اسناد دستخط اشرف مروان درباره خاطراتش که قرار بود به زودی به صورت یک کتاب منتشر شود، ناپدید شده است.
اشرف مروان، داماد بزرگ جمال عبدالناصر، رییس جمهوری اسبق مصر، پیش از آنکه جسدش حدود دو ماه پیش در یک منطقه اشرافی لندن بدست آید، گفته بود که روایت خود را درباره رخدادهای خاورمیانه در فاصله سال های ۱۹۴۹ تا ۱۹۷۸ به صورت یک کتاب منتشرخواهد کرد.
قرار بود این کتاب در اواخر سال جاری میلادی منتشر شود.
گمال مروان، پسر اشرف مروان، به پلیس لندن گفته است: وی و خانواده مروان این احتمال را که او دست به خودکشی زده باشد، قاطعانه رد می کنند و هیچ نشانه ای در دست ندارند که وی از قبل خود را برای خود کشی آماده کرده باشد، بویژه آنکه وی برنامه ریزی کرده بود که در مراسم حج تمتع آینده حضور یابد.اعضای خانواده مروان به پلیس لندن گفته اند: در گذشته هنگامی که اشرف مروان به دلیل ناراحتی های قلبی در بیمارستان بستری می شد و احتمال می داد که به پایان زندگی نزدیک می شود، اموال و دارایی های خود را می فروخت و آن را به پول نقد تبدیل می کرد. اما پیش از حادثه اواخر ماه مه که به مرگ او منجر شد، وی به هیچ اقدامی که نشان دهد منتظر پایان حیاتش بوده، دست نزده است.
روزنامه اسراییلی هاآرتص که در هفته های اخیر گزارش های زیادی درباره اشرف مروان منتشر کرده، در شماره روز چهارشنبه، پانزدهم اوت، این احتمال را مطرح کرده که عوامل اطلاعاتی کشور مصر موجب قتل اشرف مروان شده اند یا اینکه وی را به خودکشی تشویق کرده و برای او راه چاره ای جز انداختن خود از بالکن آپارتمان مجلل او در لندن باقی نگذاشته باشند.
جاسوسی برای اسراییل؟
مقامات ارشد اطلاعاتی و نظامی اسراییل و نیز رسانه های این کشور در سال های اخیر فاش ساخته بودند که اشرف مروان، که داماد بزرگ جمال عبدالناصر رهبر وقت مصر بود، سال ها برای اسراییل جاسوسی می کرد و درباره جنگ یوم کیپور سال ۱۹۷۳ اطلاعات ذیقمیتی دراختیار رییس وقت موساد اسراییل قرارداده بود.
اما رییس جمهوری مصر، در مراسم تشییع جنازه اشرف مروان در قاهره، وی را «یک وطن پرست بزرگ مصری» توصیف کرد و گفت: او برای اسراییل جاسوسی نکرده بود.
این نخستین بار در طول سال های اخیر بود که یک مقام ارشد مصری در مورد جاسوسی اشرف مروان برای اسراییل اظهار نظر علنی می کرد.
ژنرال «الی ذعیرا» رییس وقت سازمان اطلاعات نظامی ارتش اسراییل در زمان جنگ یوم کیپور، برای نخستین بار نام اشرف مروان را به عنوان جاسوس اسراییل فاش ساخته و گفته بود: مروان یکی از بزرگترین و مهمترین شخصیت های عرب، بویژه مصری بود که برای اسراییل پیش از جنگ سال ۱۹۷۳ جاسوسی کرده بود.
در نتیجه یک ماجرای داخلی اسراییل و رقابت هایی که میان مقامات پیشین اسراییل در مورد رازهای برمل انشده جنگ یوم کیپور رخ داده بود، پرونده ای در یکی از دادگاه های اسراییل تشکیل شده بود تا بررسی کند که کدام مقام اسراییلی برای نخستین بار هویت اشرف مروان را به عنوان جاسوس اسراییل افشا کرده است.
این دادگاه تنها دو هفته قبل از مرگ مشکوک اشرف مروان، حکمی در اورشلیم صادر کرد و اعلام داشت که رییس وقت سازمان اطلاعات نظامی ارتش، ژنرال «الی ذعیرا» اولین افشاگر این راز مهم بوده است و دیگران صرفا سخنان وی را نقل کرده اند.
«تسویکا زامیر»، رییس وقت سازمان جاسوسی موساد، با «الی ذعیرا» درگیر تنشی شدید بر سر ماجرای ارتباطات اسراییل با اشرف مروان شده بود. رای دادگاه اسراییل در ماه مه امسال، نظر «تسویکا زامیر» را تایید کرد.
«الی ذعیرا» در عین حال در ارزیابی های خود پس از جنگ سال ۱۹۷۳ گفته بود: بر این باور است که اشرف مروان جاسوس دو جانبه بوده است و این واقعیت که ساعت دقیق شروع جنگ از سوی مصری ها به اسراییل را اعلام نکرد، و تنها یک ارزیابی کلی را در مورد تصمیم سران وقت مصر به شروع جنگ با اسراییل به رهبران اسراییل اطلاع داده بود، موجب سر در گم شدن مقامات وقت اسراییل شد.
«الی ذعیرا» در کتاب خاطرات خود که در سال ۲۰۰۴ میلادی به چاپ دوم رسید، صریحا از اشرف مروان و نقش او در اطلاع رسانی به تشکیلات امنیتی اسراییل نام می برد.
در چاپ اول این کتاب با عنوان «اسطوره در برابر حقیقت: جنگ یوم کیپور، ناکامی ها و درس های عبرت»، در سال ۱۹۹۳ وی آشکارا به نام اشرف مروان اشاره نکرده و تنها با ایماء و اشاره از وجود یک جاسوس بسیار مهم برای اسراییل در کادر سران وقت مصر سخن گفته بود.
بر اساس خاطرات این مقام ارشد نظامی اسراییل، «تسویکا زامیر»، رییس وقت موساد، در پنجم اکتبر ۱۹۷۳، یک روز پیش از جنگ یوم کیپور، در سفری به لندن برای ملاقات با اشرف مروان از وی شنید که قصد رهبر وقت مصر برای جنگ با اسراییل بسیار جدی و قریب الوقوع است ولی نمی توانست بگوید که حمله چه ساعتی آغاز خواهد شد.
«الی ذعیرا» نوشته است: «زامیر» فورا به گلدا مایر، نخست وزیر وقت اسراییل در اورشلیم تلفن کرد و با رمز این اطلاع مهم را به آگاهی وی رساند.
داماد بزرگ جمال عبدالناصر
اشرف مروان، که با مونا، دختر بزرگ جمال عبدالناصر ازدواج کرده بود، پس از درگذشت ناصر نیز همچنان نزدیکترین فرد به انور سادات رهبر وقت مصر در زمان جنگ یوم کیپور باقی مانده بود و با او به همه سفرهای مهم سیاسی در منطقه و جهان می رفت.
مقامات اسراییلی فاش کرده اند که اشرف مروان از سال ۱۹۶۹ برای اسراییل جاسوسی کرده بود.
«الی ذعیرا» در خاطراتش نوشته است: اشرف مروان در سال ۱۹۶۹ با مراجعه به سفارت اسراییل برای دادن اطلاعات به اسراییل ابراز آمادگی کرد.
مقامات اسراییل ابتدا به نیت او سخت مشکوک شدند و آن را رد کردند اما پس از تکرار درخواست او و بررسی های بیشتر، این همکاری اطلاعاتی آغاز شد.
اشرف مروان، که هنگام مرگ ۶۲ سال داشت، یک بازرگان عمده محسوب می شد. او از صاحبان سهام پیشین تیم چلسی انگلیس و نیز از دوستان عدنان قاشقچی، میلیاردر سعودی بود.
جسد اشرف مروان هفته آخر ماه مه امسال و در حالی که از بالکن خانه اش به پایین پرت شده بود، یا خود را پرتاب کرده بود، توسط پلیس لندن بدست آمد.
۴۹۸۹۹