خطر انشعاب در کلیسای اسقفی انگلستان

 

اجلاس بین المللی رهبران کلیسای اسقفی انگلستان در حالی در شهر کانتربری آغاز شده است که اختلافات عمیق بین دو جناح سنت گرا و تحول طلب، یگانگی این بزرگترین شاخه از مذهب پروتستان در دنیای مسیحی را بخطر انداخته است.

دعوا، بر سر تعبیر و تفسیر گفته های حواریون در انجیل است.

رهبران کلیسای اسقفی، هر ده سال یکبار بمدت 3 هفته در کانتربوری اجتماع می کنند تا درباره مسیحیت در قاره و کشور و شهر خود گفتگو کنند و باقی وقت را به دعا و نیایش بگذرانند.

این گردهمآیی تاریخی که هیچوقت برای تصمیم گیری درباره کلیسای اسقفی نبوده، در نخستین اجلاس خود در قرن بیست و یکم، اکنون با بزرگترین چالش در تاریخ کلیسای پروتستان روبرو است؛ خطر شکاف و حتی انشعاب جدی است و تمام انتظارها و انتقادها و اتهامات متوجه دکتر روئان ویلیامز، سر اسقف کلیسای کانتربری و رهبر کلیسای اسقفی است.

دکتر ویلیامز، که شش سال پیش به این مقام منصوب شد، صد و چهارمین رهبر کلیسای کانتربری است و نخستین باری که میزبانی چنین اجلاسی را بعهده می گیرد، و به ادعای برخی منتقدان عقاید شخصی و شیوه رهبری او، شاید آخرین رهبر یک کلیسای اسقفی واحد.

دعوا بین دو جناح تحول طلب و سنت گرا درباره نقش و مقام زن در این کلیسا و پذیرش همجنس گرایان در صفوف روحانیون است.

ده سال پیش، وقتی شورای جهانی کلیسای اسقفی که نقش پارلمان آنرا دارد، به انتصاب کشیش زن رأی مثبت داد، اعتراض سنت گرایان به حدی رسید که شماری از روحانیون و تعداد قابل توجهی از پیروان کلیسا، ترک مذهب کرده و به دامان کلیسای کاتولیک رم بازگشتند.

جمعی هم، نگران از ادامه اینگونه تغییرات، به کلیسا وفادار ماندند ولی هشدار دادند که اگر قرار به نان به نرخ روز خوردن کلیسای اسقفی باشد، تعداد بیشتری به واتیکان، و اصول تغییرناپذیر آن روی خواهند کرد.

حرف و خواسته گروه سوم، ادامه اصلاح و تغییر بوده و همچنان هست.

موفقیت بعدی تحول طلبان، تصمیم کلیسای اسقفی، نخست به پذیرفتن همجنس گرایی بعنوان یکی از انواع روابط جنسی بین دو فرد بالغ بود و بعد قبول همجنس گرایی در میان روحانیون در سطح کشیش کلیسا. مخالفان، هردو مورد را محکوم شمرده و با استناد به انجیل، به روایت حواریون، رابطه جنسی بین دو فرد را فقط در قالب ازدواج با هدف تولید مثل و ازدیاد نسل موجه دانستند و هر شق دیگر را، از گناهان کبیره.

 

پذیرش همجنس گرایی در کلیسا، رهبران کلیسای اسقفی در آفریقا و آمریکای جنوبی را آنچنان برآشفت که علنا تهدید به انشعاب کردند.

سرانجام، موافقت رهبران شاخه آمریکایی کلیسا در سال 2003، با انتصاب جین رابینسون، کشیش همجنس گرا به مقام اسقفی در شهر شیکاگو، اختلافات عمیق بین لیبرال ها در نیمکره شمالی و سنت گراها در نیمکره جنوبی را عیان تر کرد. بارزترین پیامد این شکاف عقیدتی، قوت گرفتن جناح موسوم به مسیحیان اسقفی- کاتولیک شد.

تحولی که به نوبه خود، آنها را در مقابل جناح مسیحیان انجیلی، پر نفوذ ترین پروتستان های سنت گرای مخالف واتیکان قرار داده است؛ احتمال بروز شکاف در میان این دو جناح باصطلاح همسو کم نیست.

در آستانه اجلاس جاری در کانتربری، سه تحول مهم و تقریبا همزمان، کلیسای اسقفی را به ورطه انشعابی حتمی نزدیک تر کرد.

نخست، تصمیم کشیش مسئول یک کلیسا در لندن به برگزار کردن مراسم "وصلت" دو کشیش همجنس گرا، آنهم در حالیکه کلیسا از برگزار کردن مراسمی مشابه بین دو فرد عادی نیز منع شده است.

دوم، رأی مثبت شورای جهانی کلیسای اسقفی به انتصاب زنان به مقام اسقفی، و از آنها مهمتر، تشکیل نشستی از رهبران سنت گرای کلیسا در بیت المقدس. گردهم آیی بزرگی که رأی عدم اعتماد به رهبری دکتر ویلیامز تلقی شد.

کنفرانس جاری، بدون حضور 230 اسقف و سراسقف ( نزدیک به یک سوم از روحانیون ارشد این کلیسا) تشکیل شده است؛ بیشترآنها از قاره آفریقا هستند و سخت مخالف آنچه که ضعف سر اسقف کانتربری در مقابل اظهارات و اعمال " آلوده به کفر و گناه " رهبران تحول طلب کلیسا توصیف می کنند.

در جزوه ای که در آغاز کار کنفرانس بین 650 شرکت کننده توزیع شد، دکتر ویلیامز به اسقف ها گوشزد کرد که متوجه روابط شکننده و گاه آلوده به گناه بین خود باشند و باعث تضعیف کلیسای خدا، عیسی و روح القدس نشوند.

ولی، سراسقف ویلیامز، در نخستین تجربه خود بعنوان میزبان کنفرانس جهانی کلیسای اسقفی، با دو چالش واقعی روبرو است.

یکی، گسترش سریع نفوذ جناح مخالف لیبرال ها در کلیسا و انتظار آنها از رهبرشان برای جلو گیری از تفسیرآزادانه تعالیم انجیل از طرف اسقف های "غربی" و دوم، آگاهی از افول موقع و مقام کلیسا در جوامع اروپایی و حتی آمریکای شمالی است و گسترش سریع و همزمان آن در آفریقا و آمریکای جنوبی.

برای مشاهده گسترش نفوذ کلیسای اسقفی در میان غیر اروپائی ها، لازم به سفر به قاره های دیگر نیست؛ بعد از دکتر ویلیامز، ارشد ترین مقامات کلیسا در خود انگلستان؛ یکی، جان سنتامو، اسقف شهر تاریخی یورک ، از اوگاندا درآفریقا است و دیگری، مایکل نظیر علی، مسلمان زاده ای از پاکستان که اکنون اسقف راچستر است.

اسقف نظیر علی، یکی از سنت گرایانی است که در گردهمایی انشعاب طلبان در بیت المقدس شرکت داشت و اجلاس جاری در کانتربری را تحریم کرده است. و جان سنتامو، رقیب اصلی آقای ویلیامز، برای رسیدن به مقام رهبری کلیسا.

در شرایطی که از یک طرف، اشخاصی مثل پیتر آکینولا، اسقف ابوجا، پایتخت نیجریه، همجنس گرایان را پست تر از حیوان می خواند و موافقت شورای جهانی کلیسا با انتصاب زنان به درجه اسقفی را، خیانت به حواریون عیسی مسیح، و از طرف دیگر، ریچارد کیکر، رهبر جنبش مسیحیان همجنس گرا، دکتر ویلیامز را به چالش میکشد که بگوید یکپارچگی کلیسای اسقفی را مهمتر میداند یا اصول اعتقادی خود را؟ بنظر می رسد که حفظ وحدت کلیسای اسقفی، محتاج معجزه ای الهی باشد!

۷۲۲۶۶