ارتباط برنامه هسته ای ایران و اسرائیل

روزنامه گاردین، چاپ لندن، در مقاله ای که در شماره سه شنبه، 4 آوریل، به قلم دیوید هرست* منتشر کرده به برنامه هسته ای ایران و ارتباط آن با سیاست اتمی اسرائیل پرداخته است.

در این مقاله که تحت عنوان "اگر یک طرف مناقشه هسته ای شود طرف دیگر هم تقلید خواهد کرد" به قلم دیوید هرست* چاپ شده آمده است که جامعه بین المللی به طور گسترده بر این نکته توافق دارد که دستیابی ایران به تسلیحات هسته ای تحولی نگران کننده است اما در عین حال، به دلیل اصلی تلاش ایران، یعنی وجود زرادخانه اتمی اسرائیل توجهی نمی شود.

به گفته نویسنده، این زرادخانه در خلال دهه های اخیر انگیزه ای برای بروز رقابت بالقوه هسته ای در منطقه خاورمیانه بوده است اما اینک، کشوری که قطعا دوست غرب تلقی نمی شود، یعنی ایران، وارد این رقابت شده است.

در این مقاله آمده است که دستیابی ایران به تسلیحات اتمی قطعا باعث ضربه زدن به نظام منع گسترش جنگ افزارهای اتمی می شود که در حال حاضر نیز، به دلیل تلاش کشورهای دیگر در این زمینه، با خطر تضعیف مواجه است.

نویسنده مقاله یادآور می شود که ایالات متحده عملا قدرت های اتمی را به دو گروه کشورهای مسئول و غیر مسئول تقسیم می کند و ایران در حال حاضر از دید ایالات متحده از شمار "رژیم های یاغی" یعنی بدترین نمونه از یک کشور غیرمسئول است که آمریکا آن را رژیمی سرکوبگر، ستیزه جو و از نظر ایدئولوژی منزجر کننده تلقی می کند.

با اینهمه، نویسنده این نظر را مطرح می کند که در صحنه رقابت های هسته ای خاورمیانه، باید اسرائیل را مرتکب "گناه اولیه" دانست زیرا دستیابی این کشور به زرادخانه اتمی و احساس امنیت بیشتر، صرفا باعث شده است تا به جای نرمش در چاره جویی برای اختلافات منطقه ای، عملا موضعی سرسختانه تر اتخاذ کند.

وی از قول یک تحلیلگر اسرائیلی نقل می کند که این کشور حاضر نیست زیر سایه تهدید بمب هسته ای ایران با فلسطینیان مذاکره کند و می افزاید که در واقع اعراب طی چندین دهه همراه با تهدید تسلیحات اتمی اسرائیل با اسرائیل مذاکره کرده اند.

خطرات راه حل نظامی

نویسنده مقاله راه حل نظامی برای بحران هسته ای ایران را مردود می داند و هشدار می دهد که حمله نظامی آمریکا به ایران به فاجعه منجر می شود زیرا جمهوری اسلامی توانسته است تجهیزات ضد دریایی پیشرفته از روسیه دریافت کند و می تواند خلیج فارس را به دامی هولناک برای ناوگان آمریکا مبدل سازد.

این مقاله مسیر دیگری برای بحران کنونی را نیز مطرح می کند که در آن، اسرائیل انحصار اتمی در منطقه را از دست می دهد.

به گفته نویسنده مقاله، گرچه روحانیون که حکومت ایران را در دست دارند، همانند اسرائیل، از قدرت اتمی خود بهره برداری غیر مسئولانه و سیاسی خواهند کرد، اما مانند اسرائیل، هدف آنان از دستیابی به تسلیحات اتمی هدفی دفاعی است.

سرنوشت صدام حسین، رهبر یک رژیم "یاغی" دیگر در منطقه کافی است تا دولتمردان ایرانی را قانع کند که برای حفظ و بقای خود باید به اسلحه های غیر متعارف دست یابند.

راه حل دیگری که برای بحران کنونی می توان منظور کرد این است که اسرائیل نیز تسلیحات هسته ای خود را کنار بگذارد زیرا چنین اقدامی نه تنها بر موازنه قدرت در منطقه تاثیر می گذارد بلکه نشانه ای از تغییر در رویکرد سیاست خارجی ایالات متحده نیز محسوب خواهد شد.

نویسنده مقاله از قول یک تحلیلگر اسرائیلی نقل می کند که این کشور می تواند در حال حاضر، و با برخورداری از انحصار منطقه ای تسلیحات اتمی، به صلح با فلسطینیان دست یابد و سپس بر خلع سلاح هسته ای خاورمیانه گردن نهد.

وی می گوید که در حالیکه جهانیان اینگونه به کجروی ایران توجه دارند، چنین تحولی شاید آرمانگرایانه باشد، اما می افزاید که چنین شرایطی به مراتب بهتر از نتایج عملیات تهاجمی ایالات متحده است که می تواند فضای منطقه را حتی بیش از آنچه که هست به سوی مخالفت با غرب سوق دهد.

نویسنده مقاله می گوید که در چنان وضعیتی، اسرائیل هرگز نخواهد توانست مورد قبول اهالی خاورمیانه قرار گیرد.

* دیوید هرست روزنامه نگار قدیمی بریتانیایی و کارشناس مسایل خاورمیانه است. وی از سال 1963 تا سال 2001 به عنوان خبرنگار منطقه ای روزنامه گاردین در فعالیت داشت.

۲۰۰۸۴