چرا طالبان به ملا کشی روی آورده اند؟

در طی بیش از یکسال گذشته شماری از علمای دینی افغانستان، در ولایتهای مختلف این کشور کشته شده اند.

شمار این افراد به بیش از ده تن در ولایتهای غزنی، قندهار، هلمند و پکتیا می رسد که پنج تن از آنها در همین اواخر کشته شده اند.

در گذشته نیز علمای دینی در افغانستان با چنین وضعی مواجه شده اند اما آنچه این مورد را از کشتارهای گذشته متمایز می کند، این است که کشتارگران از نظر فکری از سنخ کشته شدگانند؛ یعنی هر دو گروه، خود را نه تنها مسلمان و قیام خود را بخاطر اسلام می خوانند، بلکه نام طالب العلم را نیز برخود دارند.

رویارویی شاگرد با استاد

این بار طالبان هستند که ملاها یا به بیانی دیگر، کسانی را که بر آنان حق استادی دارند، می کشند.

در اینجا ما شاهد تکرار جریانی هستیم که یادآوری آن بیشتر به یک طنز شبیه است، کشتن استاد به دست شاگرد در تاریخ سیاسی این کشور بی سابقه نیست، همانگونه که تره کی به دست امین کشته شد.

از آن طنز تلخ که بگذریم آیا وقایع اخیر نمایانگر نوعی تضاد ایدئولوژیک میان تندروی و اعتدال است؟ هرچند هواداران تندروی از راه توسل به خشونت، راه حذف فیزیکی طرف مقابل را برگزیده اند، اما طالبان در حدی نیستند که برای توجیه شرعی این روش دلایل فقهی ارائه کنند.

شاید بتوان این کار را نوعی کپی برداری از روش خوارج در صدر اسلام خواند ولی با وجود چنین شباهتی، این تضاد رنگ ایدئولوژیک به معنی واقعی آنرا ندارد.

'علمای سوء'

در شبنامه ای که طالبان در توجیه این تصمیم خویش انتشار داده اند، علمای حامی دولت کرزی "علمای سوء" خوانده شده اند که "بخاطر حمایت از حضور یهود و نصارا در افغانستان، مستحق سزای مرگ هستند".

نظر القاعده در مورد ملاهای مخالف

در این رابطه حتی نظر نزدیکترین متحد طالبان یعنی القاعده نیز ظاهرا با نظر آنان همخوانی ندارد.

القاعده با استقرار نیروهای آمریکائی در خاک عربستان سعودی مخالف است و دولت سعودی را نیز دولتی "نامسلمان" می داند.

رهبران القاعده بعضی از علمای سعودی از جمله ابن باز و محمد بن الصالح العثیمین را بخاطر عدم مخالفت و یا حمایت از حضور نیروهای آمریکایی در کشورشان، "علمای سلطان" خوانده اند ولی به کشتن آنان حکم نکردند.

ابومصعب سوری یکی از رهبران القاعده در رساله ای تحت عنوان "فرق میان علمای رحمان و علمای سلطان" نامه های اسامه بن لادن و دکتر سعد الفقیه را که بشکل جواب و اعتراض به فتواهای علمای سعودی نوشته منشتر شده است، اما لحن این نامه ها مودبانه است و حتی به آنان علمای سوء خطاب نشده است.

به نظر می رسد که طالبان این روش را نمی پسندند.

کشتن کسانی که با ملاعمر بیعت کردند

امروزه طالبان کسانی را می کشند که روزگاری قدرت خود را مدیون آنان بودند.

روز چهارم آوریل ۱۹۹۶ بود که بیش از هزار و پانصد تن از "علمای دینی" از سراسر افغانستان در قندهار (مرکز حکومت طالبان) گردهم آمدند تا با ملامحمد عمر رهبر طالبان به عنوان "امیرالمومنین" بیعت کنند.

شمارش معکوس برای سقوط حکومت مجاهدین به رهبری برهان الدین ربانی که کابل پایتخت را در اختیار داشت آغاز شده بود اما طالبان می دانستند که فتح کابل به معنی سقوط تمامی افغانستان بدست آنان نیست.

رخنه در شمال (حوزه نفوذ متحدان آقای ربانی) کار دشواری بود و طالبان باید از برای تصرف شمال افغانستان پس از سقوط کابل آمادگی می گرفتند.

مراسم بیعت، با بلند کردن دست انجام پذیرفت و ملامحمد عمر "امیرالمومنین" لقب گرفت.

هیچکس (از حاضران در مجلس) اعتراضی به این امر نداشت که چرا این عنوان فرامرزی که به معنی رهبری بر همه مسلمین جهان است به کسی داده می شود که هنوز بر نیمی از خاک کشور خود نیز مسلط نیست.

بیعت جمعی از اتباع خارجی به خصوص عربها با ملامحمد عمر در این محفل، برای عده ای تا حدی جوابگوی این سوال بود.

پس از پایان مراسم بیعت و فریادهای الله اکبر، صدای فریادی بگوش رسید، این فریاد از مولوی احسان الله احسان بود که با صدای بلند از علمای دینی خواهان فتوای مشروعیت ادامه جنگ علیه حکومت آقای ربانی ربانی شد.

هزار و پانصد تن حاضران مجلس، همه با اتفاق به مشروعیت جنگ علیه حکومت آقای ربانی که آن را "حکومت شر و فساد" می خواندند فتوا دادند.

مولوی احسان بعد از تصرف کابل بدست طالبان به ریاست بانک مرکزی گماشته شد و در حمله اول به مزارشریف کشته شد.

این هزار و پانصد تن، بخشی از "علمای دینی" افغانستان بودند اما حتی آن دسته از علمای دینی که تا آن زمان با طالبان رابطه خوبی نداشتند و در این جریان شرکت نکردند، بعد از این گردهمائی از مخالفت علنی با گروه طالبان دست برداشتند.

به نظر می رسید که در تاریخ افغانستان هیچگاه علمای دینی خود را تا این حد به پایه های حاکمیت دولتی در این کشور نزدیک احساس نکرده بودند.

این نخستین باری نبود که علمای دینی در مورد یک مساله مهم که جنبه سیاسی داشت، به صدور فتوا می پرداختند.

'علمای سو' در دوران مجاهدین

پس از کودتای کمونیستی در آخرین سالهای دهه هفتاد میلادی، این علمای دینی بودند که فتوای جهاد علیه حکومت تره کی را صادر کردند.

دولت نورمحمد تره کی که به اهمیت نقش علمای دین در تحریک احساسات مردم آگاه بود به جای اینکه با آنها مدارا کند به کشتار آنان پرداخت و در نتیجه آن رژیم مورد تکفیر علما قرار گرفت.

با سقوط حفیظ الله امین، ببرک کارمل با در پیش گرفتن راه مدارا سعی در جلب حمایت علمای دینی کرد و اداره ای را به نام شئون اسلامی به وجود آورد که در آن جمعی از علمای دینی را سازمان داد.

وظیفه این جمع، توجیه حضور نظامی اتحاد شوروی در افغانستان و اثبات مشروعیت رژیم حاکم بود.

احزاب مجاهدین اعضای "شئون اسلامی" را "علمای سوء" خطاب می کردند اما هیچ یک از این احزاب جهادی به صورت مشخص به کشتن آنها فتوا نداد.

با گذشت زمان و ادامه جنگ، جمعی از همان علما هم به پاکستان رفتند و در کنار مجاهدین قرار گرفتند.

علمای دینی در شواری حل و عقد

بعد از سقوط دولت دکتر نجیب الله، برهان الدین ربانی هم سعی در جلب حمایت علمای دینی از دولت خود کرد که در شورایی به نام حل و عقد جمعی از آنان عضویت داشتند.

رهبری طالبان نیز در مقاطع مختلف از دوران حاکمیت این گروه با گردآوردن علمای دینی سعی کرد تا به فیصله های فردی خود مهر تائید جمعی بزند، از جمله در مورد تهدید ایران و مانور این کشور در مرز با افغانستان و فشار آمریکا بر طالبان برای سپردن اسامه بن لادن به آن کشور.

اما طالبان بخاطر دست زدن به تندروی هایی که از نظر بسیاری از علما "غلو در دین" تلقی می شد، به تدریج حمایت علما را از دست دادند و هر بار تعداد کمتری از آنچه با ملامحمد عمر بیعت کرده بودند، در چنین گردهمایی ها یی حاضرمی شدند.

در همین دوره، عده ای از علمای مربوط به تنظیم ها (احزاب) جهادی که به اقدامات طالبان به نظر شک می نگریستند، در پیشاور پاکستان به تشکیل شورای علما دست زدند که رهبری آن را مولوی فضل الهادی شینواری (رییس کنونی شورای سراسری علما و دادگاه عالی افغانستان) به عهده داشت.

شورای علما در حکومت پس از طالبان

پس از سقوط طالبان، به پیشنهاد آقای شینواری که اینک قاضی القضات کشور نیز بود، زلمی خلیل زاد، سفیر سابق آمریکا در افغانستان، از مفکوره تقویت شورای علما برای مقابله با تبلیغات طالبان در میان مردم حمایت کرد و این شورا با حمایت مالی که از آن صورت گرفت در سراسر افغانستان وسعت یافت و "شورای سراسری علمای افغانستان" نام گرفت.

گفته می شود که تعداد اعضای این شورا به سه هزار نفر می رسد، جالب ترین نکته در ترکیب شورای سراسری علما این است که بخشی از اعضای آن در گذشته از حامیان طالبان بودند که با ملامحمد عمر بیعت کرده و از جنگ طالبان علیه جبهه متحد حمایت می کردند.

بنابراین به نظر می رسد که اکنون یاران سابق بیش از دیگران مورد خشم طالبان قرار گرفته اند.

وظیفه اعضای این شورا در گام نخست مقابله با تبلیغاتی است که علیه حضور نیروهای خارجی در افغانستان توسط مخالفین به خصوص القاعده و طالبان صورت می گیرد.

'آمریکاییها برای بازسازی آمده اند، نه برای اشغال'

این شورا باید به مردم تفهیم کند که حضور نیروهای امریکایی در افغانستان که به فیصله شورای امنیت سازمان ملل متحد صورت گرفته با اشغال افغانستان توسط نیروهای شوروی در دهه هشتاد میلادی هیچ شباهتی ندارد.

توجیه این است که این نیروها نه برای اشغال بلکه برای بازسازی آمده اند.

بنابر این هدف شورای سراسری علمای افغانستان با اهدافی که طالبان به دنبال آن هستند، در تضاد کامل است.

طالبان می دانند که مردم به سخنان علمای دین اهمیت قایلند و رواج این باور در میان روستائیان که نیروهای خارجی نه به منظور اشغال بلکه برای کمک به افغانستان آمده اند، تا چه حد می تواند راه جلب حمایت مردمی از طالبان را که سخت به آن نیازمندند سد کند.

بنابراین به نظر طالبان، بزدارنده ترین عمل، کشتن اعضای این شورا است.

مهمترین تاثیر منفی کشتن "ملا" بوسیله "طالب" این خواهد بود که تمایل به کسب علوم دینی در جامعه تضعیف خواهد شد و شاید دیگر کمتر کسی جرئت کند فرزند خود را به مدرسه دینی بفرستد.

آقای مژده 
 

آقای مژده پس از فروپاشی طالبان (به مدت سه سال)، سخنگوی دادگاه عالی افغانستان به ریاست مولوی فضل الهادی شینواری شد و اکنون به کارهای پژوهشی می پردازد.

وحید مژده کتابی در مورد پنج سال حاکمیت طالبان بر افغانستان نوشته و خود وی نیز، کارمند شورای علمای افغانستان (پس از طالبان) بوده است.

 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

هفت پلیس در جنوب افغانستان کشته شد

"شورشیان گروه طالبان" یک پاسگاه پلیس در جنوب افغانستان را هدف حمله قرار داده و آنگونه که مقامات محلی می گویند، در این حمله دست کم هفت تن از افراد پلیس کشته و پنج تن دیگر مجروح شده اند.

یک مقام محلی در ولایت جنوبی قندهار گفت که این درگیری در منطقه "کاریز" ولسوالی شورابک قندهار روی داده و در آن شماری از شورشیان مهاجم نیز کشته شده اند.

مقامات محلی گفته اند که چهار جسد وابسته به گروه طالبان در محل نبرد باقی مانده اما آنان شمار تلفات طالبان در این درگیری را بیش از این می دانند.

در همین حال، عبدالطیف حکیمی، فردی که خود را سخنگوی طالبان معرفی می کند گفته است که در این درگیری تنها دو تن از افراد وابسته به آنان کشته شده اند. آقای حکیمی همچنین شمار کشته شدگان نیروهای امنیتی افغانستان را یازده تن اعلام کرد.

او همچنین ادعا کرد که نفرات وابسته به گروه طالبان دو پاسگاه امنیتی را در این ولسوالی پس از تصرف به آتش کشیده اند.

اما این ادعاها از سوی نیروهای امنیتی افغان تایید نشده است.

آقای مجید، ولسوال شورابک به خبر نگاران گفته است که افراد مهاجم از منطقه "گلستان" پاکستان وارد این ولسوالی شده بودند.

در این حال، خبرنگار بی بی سی از محل می گوید که گروهی از شورشیان وابسته به طالبان در ولایت زابل، ملک آغا، یکی از سران قومی را با چهار تن دیگر از منزلش ربوده و بعدا او را به قتل رسانده اند.

چهار فردی دیگر، از بستگان ملک آغا هستند که به قول سخنگوی طالبان، "محاکمه این افراد هنوز ادامه دارد."

ملک آغا که قبلا به حیث ولسوال ولسوالی "اته غر" ولایت زابل کار می کرد، از جمله حامیان دولت مرکزی افغانستان بود.

یک مقام پلیس در زابل گفته است: "ملک آغا مخالف تحریک طالبان بود."

"تابستان خونین"

به باور کارشناسان امور، تابستان امسال، از جمله خونین ترین روزها برای افغانستان پس از جنگ بوده است.

بر اساس برخی گزارش ها، ظرف ماه های گذشته بیش از ۷۰۰ تن به ویژه در مناطق جنوب و شرق افغانستان در نبردهای مسلحانه میان گروه طالبان و نیروهای امنیتی کشته شده اند.

نظامیان آمریکایی و مقامات افغان هشدار داده اند که خشونت ها قبل برگزاری انتخابات پارلمانی افغانستان که قرار است در سپتامبر امسال برگزار شود، شدت خواهد گرفت.

اخیرا عبدالرحیم وردک، وزیر دفاع افغانستان گفت که حملات شورشیان مخالف دولت در افغانستان "بیشتر از آنچه بود که قبلا پیشبینی می شد."

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

 شمار کشته شدگان انفجار مصیب به 60 نفر رسید 



 وقوع یک انفجار انتحاری در شهر مسیب در جنوب بغداد دست کم 60 کشته و بیش از 80 مجروح برجای گذاشته است. 

شخص بمبگذار، بمب همراه خود را در نزدیکی یک تانکر سوخت منفجر کرد و در نتیجه آن، تانکر نیز منفجر شد.

این بمب در نزدیکی یکی از مساجد شیعیان منفجر شد و ساختمان های اطراف را تخریب کرد.
به گفته پلیس، تعداد مجروحان آنچنان زیاد است که آمبولانس ها مجبور شده اند آنها را به شهرهای مجاور منتقل کنند.

در همین حال، در شهر موصل در شمال عراق نیز چهار افسر پلیس در اثر یک حمله انتحاری با بمب کشته شده اند.

بمبگذار موصل، بمب همراه خود را در یکی از پاسگاه های پلیس شهر منفجر کرد.

انفجار مسیب که خونبارترین حمله طی دو ماه گذشته محسوب می شود، در ادامه خشونتهای هفته گذشته رخ داد که با شانزده حمله انتحاری در بغداد، 100 کشته برجای گذاشته بود.

تنها در روز جمعه، ده بمبگذار انتحاری در موجی از حملات به نقاط مختلف این شهر، خود را منفجر کردند.

در اطلاعیه ای که پس از این انفجارها در اینترنت منتشر شد، شاخه القاعده عراق گفت که رهبر این گروه پیکارجو، ابومصعب زرقاوی از آنان خواسته است تا حملات  خود را تشدید کنند. 

پیش از این در روز شنبه، سه سرباز بریتانیایی در مرکز شهر عماره در جنوب شرقی عراق، با انفجار بمبی که کنار جاده کار گذاشته شده بود، جان خود را از دست دادند.

ساکنان شهر مسیب که در 60 کیلومتری بغداد و در نزدیکی کربلا واقع شده، از پیروان مذاهب گوناگون هستند و اکثریت مردم را شیعیان تشکیل می دهند.

ریچارد گالپین، گزارشگر بی بی سی در بغداد می گوید که در گذشته بمبگذاریهای دیگری در این شهر رخ داده بود اما هیچکدام در این ابعاد نبوده اند.

یاس خدایار، رئیس پلیس مسیب به خبرگزاری رویتر گفت: "این روز سیاهی در تاریخ این شهر است."

گمان می رود، عامل حمله شهر مسیب با انفجار مواد منفجره، تانکر سوختی را که نزدیک یک مسجد و بازار بوده به آتش کشیده است.

یکی از مقامات وزارت کشور عراق به خبرگزاری فرانسه گفت که این انفجار، باعث آتش سوزی در خانه های محل شده و خسارات شدیدی برجای گذاشته است.

پلیس می گوید شمار مجروحان چنان زیاد بوده که آمبولانسها ناچار شدند زخمی ها را به بیمارستانهایی در شهرهای اطراف منتقل کنند.