هاشمی رفسنجانی آمریکا را به مسالمت‌جویی فراخواند

علی اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت ایران در خطبه های نماز جمعه تهران از دولت آمریکا خواست با کشورش "از در مسالمت بیرون بیاید".

وی خطاب به دولتمردان آمریکایی گفت: "[ما] ماجراجو نیستیم، می بینید ماجراجویی نمی کنیم ، با آژانس بین المللی هسته ای تا حد اعلا همکاری کرده ایم، جاهایی که طبق معاهداتمان ملزم نیستیم به آنها نشان بدهیم، نشان داده ایم، هر جا را خواستند بازرسی کنند، بازرسی کردند، هر سؤالی کردند، گرچه لازم نبود جواب بدهیم، جواب دادیم، وارد مذاکره طولانی با اروپاییها شدیم و ماههاست داریم مذاکره می کنیم، هدفمان هم اعتمادسازی است ... البته اروپاییها هم نوشته اند و هم صریحاً اعلام کرده اند که ما دنبال اعتمادیم".

اظهارات آقای هاشمی رفسنجانی پس از آن صورت می گیرد که رئیس جمهور و دیگر مقامهای بلندپایه آمریکا طی روزهای گذشته بر شدت لحن خود علیه حکومت ایران افزوده و پی در پی از برخورد با این کشور سخن گفته اند تا آنجا که حتی احتمال برخورد نظامی با ایران را مطرح کرده اند.

تهدید آمریکا پاسخ تند مقامهای ایرانی را نیز در پی داشته، تا آنجا که محمد خاتمی، رئیس جمهور ایران هشدار داده است که "ایران به جهنمی سوزان برای متجاوزان تبدیل خواهد شد".

اکبر هاشمی رفسنجانی نیز در این پاسخها سهیم بوده و در خطبه های نمازجمعه علاوه بر فراخواندن آمریکاییها به مسالمتجویی به آنان هشدار داده است: "این تهدیدها ثمر ندارد، نه مردم ما را می ترساند، نه ما را می ترساند و نه شما می توانید تهدیدها را اجرا بکنید و اگر یک روزی هم به فکر اجرای این تهدیدها بیفتید، خسارتش را خودتان می دهید ... منطقه خلیج فارس منطقه ای نیست که بتوانید در آن آتشبازی بکنید، ایران جایی نیست که بشود در آن ماجراجویی بکنید".

اما هشدارهای او نسبت به دیگر مقامهای ایرانی لحنی متعادلتر و مسالمت جویانه تر داشته و در این اظهارات بر این نکته پافشاری شده است که در صورتی که به ایران فرصت بیشتری داده شود، امکان رفع نگرانی غرب نسبت به فعالیت اتمی این کشور وجود دارد: "ایران هنوز یک لحظه درنگ نکرده، در تصمیمش شک نکرده که غنی سازی را ادامه خواهد داد منتهی به شما می گوید به شما یک فرصتی می دهیم که بیایید، ببینید، سؤال کنید ... این فرصت صرفاً برای اعتمادسازی است، شما هم همین را می گویید".

وی افزوده است: "بالاخره این اعتماد ظرف چندماه باید به دست بیاید که دو سه ماه آن گذشته، ما فرصتی داده ایم و انتظار داریم اروپا از این فرصت استفاده بکند، اگر شبهه ای دارد با ما مطرح کند و جوابش را بگیرد".

چهار روز پیش از ایراد این سخنان، روزنامه آمریکایی یو اس ای تودی مصاحبه ای با آقای هاشمی رفسنجانی را چاپ کرده بود که وی در آن از احتمال برقراری رابطه با آمریکا سخن گفته و از خود به عنوان یکی از افرادی نام برده بود که می تواند چنین ارتباطی را برقرار سازد.

آقای هاشمی هنوز برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری آتی ایران اعلام آمادگی نکرده اما نام او به صورت جدی به عنوان نامزدی که احتمال برد زیادی دارد مطرح است و برخی از افرادی که تاکنون اعلام نامزدی کرده اند تصریح کرده اند که با ورود آقای هاشمی به صحنه انتخابات به نفع او کنار خواهند رفت.

برخی تحلیلگران معتقدند که فضای تهدیدآمیزی که اکنون پیرامون حکومت ایران ایجاد شده است می تواند به آقای هاشمی کمک کند که با اتخاذ کردن موضع فردی که با تدبیر و سیاست، کشور را از این بحران خواهد رهاند، آرای مردم ایران را به خود جلب کند.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~


مصاحبه اکبر هاشمی رفسنجانی با 'یو اس ای تودی'

اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران و کسی که از او به عنوان یکی از نامزدهای احتمالی ریاست جمهوری در ایران یاد می شود، در مصاحبه ای اختصاصی با روزنامه آمریکایی 'یو اس ای تودی' به تشریح دیدگاه های خود درباره مسایل مختلف، از جمله مسایل داخلی ایران، منطقه و روابط با غرب پرداخته است.

آقای هاشمی اگرچه به روال ماه های اخیر خود، در این مصاحبه نیز از دادن جواب قطعی به این پرسش که آیا بالاخره در انتخابات ریاست جمهوری شرکت خواهد کرد یا نه طفره رفته، اما محورهایی که در مورد آنها صحبت کرده، دقیقا همانهایی است که برای جهان غرب و در راس آنها، آمریکا از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

اکبر هاشمی رفسنجانی که به احتمال زیاد از بازتابهای گسترده مصاحبه خود با روزنامه عامه پسند یو اس ای تودی چه در داخل ایران و چه در خارج از آن مطلع بوده، به جای اینکه مانند سایر نامزدهای انتخابات که عمدتا کم تجربه تر از او هستند، از آمریکا به عنوان دشمن اصلی جمهوری اسلامی یاد کند و غرب را یکسره در حال برنامه ریزی علیه منافع ایران معرفی کند، به شیوه زیرکانه ای حتی از آمادگی ایران برای برقراری ارتباط با آمریکا "در صورت نشان دادن صداقت از سوی آمریکا" سخن گفته است.

نشانه صداقت

وی در این مصاحبه حتی به ارائه مصداق هایی از اینکه آمریکا برای نشان دادن "صداقت" چه می تواند بکند نیز پرداخته و می گوید بهترین نشانه حسن نیت آمریکا می تواند آزاد کردن دارایی های ایران در بانکهای آمریکایی باشد.

دارایی های ایران در آمریکا پس از به گروگان گرفته شدن کارکنان سفارت آمریکا در تهران (در سال 1979) توسط گروهی از دانشجویان توقیف شد و تا کنون نیز آزاد نشده است.

هاشمی رفسنجانی میزان این دارایی ها را حدود 8 میلیارد دلار برآورد می کند و البته می افزاید با محاسبه نرخ بهره بانکی در 25 سال گذشته، این رقم باید اکنون بیش از اینها باشد.

خشونت کاندولیزا رایس، اشتباهات کلامی جورج بوش

"باربارا اسلاوین" گزارشگر یو اس ای تودی، سپس نظر آقای رفسنجانی را درباره "مواضع خشن" کاندولیزا رایس، وزیر خارجه آمریکا در قبال ایران پرسیده و اینکه آیا این نوع موضعگیری موجب نگرانی وی به عنوان یکی از مقام های ارشد جمهوری اسلامی شده یا خیر؟

آقای هاشمی در پاسخ به این پرسش، اگرچه تایید کرده که خانم رایس خشن صحبت می کند، اما از موضعی بالا، ضمن "احساساتی" خواندن خانم رایس که در دور دوم ریاست جمهوری جورج بوش جایگزین کالین پاول شد، گفته است ما به این "مهملات" عادت کرده ایم. وی حتی پیش بینی کرده که خانم رایس از این هم احساساتی تر شود!

وی این را نیز گفته که خانم رایس اگرچه خشن صحبت می کند اما نمی تواند شخصا آدم خشنی باشد.

اکبر هاشمی رفسنجانی در عین حال منکر تفاوتی عمده میان رویکردهای کاندولیزا رایس و کالین پاول (وزیر خارجه قبلی آمریکا) شده و افزوده اگرچه این دو بیانی متفاوت دارند اما خط مشی های سیاست خارجی آمریکا "در جایی دیگر" تعیین می شود.

آقای هاشمی در مورد شخص جورج بوش اما یکسره جانب احتیاط را رها کرده و در مورد اینکه آیا آقای بوش را خشن می داند یا نه، گفته اصولا جورج بوش اشتباهات زیادی در گفتارش دارد که می توان درباره آنها مقاله نوشت! و می افزاید: فکر نمی کنم برای شخصی در این مقام چنین شیوه بیانی شایسته یا مناسب باشد. آقای هاشمی از این نیز فراتر رفته و می گوید چنین به نظر می رسد آمریکا کشوری بزرگ اما با عقل گنجشک است و از عظمت این کشور به درستی بهره گرفته نمی شود.

سفر به آمریکا

گزارشگر یو اس ای تودی سپس از آقای هاشمی پرسیده که آیا اصلا به آمریکا سفر کرده یا خیر؟ که آقای هاشمی توضیح می دهد در سال 1974 دیداری از آمریکا داشته و به 20 ایالت این کشور سر زده است.

وی می گوید در آن سال برای برقراری ارتباط با ایرانیان مقیم آمریکا و دیدار برادرش که در ایالات متحده بوده به آن کشور رفته و آمریکا را کشوری بسیار پیشرفته و مرفه یافته اما تعجب کرده که چرا چنین کشوری "همچنان برای کسب منفعت، به کشورهای کوچکتر نظر دارد."

آقای هاشمی سپس موقعیت را برای افزودن این جمله مناسب دیده که "اکنون هروقت درباره آمریکا مطالعه می کنم، در می یابم که در این کشور مردمی جالب و توانا زندگی می کنند. سطح علم و فن آوری در این کشور حیرت انگیز است و ما هیچ خاطره بدی از مردم آمریکا نداریم و اگر مشکلی هم هست همیشه با دولت این کشور بوده است."

دیگرانی هم هستند

وی در پاسخ به این سوال که آیا آنطور که برخی مردم معتقدند، شما تنها کسی هستید که می توانید مشکلات میان ایران و آمریکا را حل کنید؟ با قدری محافظه کاری، پاسخ داده که "تنها کس نه اما یکی از آنها!"

البته وی سپس توضیح می دهد که از دید ایران، آمریکا حسن نیت ندارد و این آمریکا بوده که در ابتدا اقدامهایی علیه منافع جمهوری اسلامی کرده و گروگانگیری سفارت آمریکا در تهران نوعی واکنش به رفتارهای آمریکا در ابتدای انقلاب بوده و در عین حال ایران با گروگانها بدرفتاری نکرده است.

با این وجود، وی در پاسخ به این سوال که آیا ایران حاضر است از یک هیئت عالی رتبه آمریکایی، مثل مسئولان کمیته روابط خارجی سنا دعوت کند تا به ایران سفر کنند، گفته "آنها می توانند بیایند. ما مخالفتی نداریم. اگر قرار است دیداری جدی صورت بگیرد، ما انتظار داریم اقدامی که تایید کننده حسن نیت آمریکایی ها باشد ببینیم. این می تواند نقطه آغاز خوبی باشد."

البته در دو دور ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی در ایران خوشبینی هایی درباره بهبود روابط ایران و غرب در محافل داخل و خارج از ایران پدید آمد اما این خوشبینی ها به نتیجه نرسید. در اواخر دوران ریاست جمهوری آقای هاشمی، روابط ایران نه فقط با آمریکا، بلکه پس از برگزاری دادگاه معروف میکونوس در آلمان که برخی مقام های ارشد جمهوری اسلامی را متهم به صدور فرمان قتل چند فعال سیاسی در رستورانی به نام میکونوس در برلین می کرد، با اروپا شدیدا تیره شد.

آقای رفسنجانی در ادامه، در پاسخ به تمایل ایران به سلاح های اتمی گفته که ایران مطمئنا به دنبال استفاده از چنین سلاح هایی نیست و داشتن آن را مفید نمی داند.

روزنامه یو اس ای تودی، علاوه بر این مصاحبه، در مقاله ای جداگانه نیز به بررسی جایگاه اکبر هاشمی رفسنجانی در نظام جمهوری اسلامی پرداخته و وقایع مهمی که وی در آنها نقش داشته یا نامی از وی در طول بیش از 25 سال گذشته در آنها مطرح بوده را بررسی کرده است.